I. CHỤP CẮT LỚP OCT LÀ GÌ?

OCT là tên viết tắt tiếng Anh của t�?Optical Coherence Tomography, có th�?hiểu sang tiếng Việt là chụp cắt lớp quang học. V�?nguyên lý hoạt động OCT có nguyên lý gần giống như siêu âm nhưng người ta dùng ánh sáng thay cho sóng âm. Như vậy nếu các môi trường mắt không b�?vẩn đục lắm ta có th�?dùng OCT quan sát tất c�?các cấu trúc của mắt trên không gian 3 chiều, giống như dùng một con dao cắt thật mịn và mỏng các cấu trúc của nhãn cầu với đ�?phân giải cực cao, không xâm lấn vào t�?chức của mắt đồng nghĩa với không đau đớn và chảy máu.

Siêu âm A loại tốt nhất cũng ch�?đảm bảo đ�?phân gi�?khoảng 100 micron( 1/10 của mm) th�?nhưng OCT đem đến đ�?phân giải tới 10-20 micron. Do vậy OCT cho ta nghiên cứu �?cấp đ�?vi th�?ch�?không phải là đại th�?như các thiết b�?nhãn khoa khác.

Cần lưu ý ngay rằng màu sắc hiển th�?trên kết qu�?OCT hoàn toàn là mã hóa ch�?không phải là màu thật. Màu sắc được mã hóa đ�?phân biệt các cấu trúc mô và mặt tiếp xúc. Các cấu trúc phản quang mạnh thường được có gam màu đ�?hoặc vàng.

Hình ảnh chụp OCT tại bệnh viện Mắt Hà Nội

II. NHỮNG ƯU ĐIỂM CỦA CHỤP OCT

• Chụp OCT  khắc phục được một s�?nhược điểm của phương pháp khám lâm sàng hay siêu âm, giúp các bác sĩ nhãn khoa chẩn đoán sớm, chính xác và theo dõi diễn biến bệnh trong suốt quá trình điều tr�?đ�?có biện pháp điều tr�?thích hợp.
• Chụp cắt lớp võng mạc có th�?coi như một hình thức chụp CT scanner nhưng t�?m�?hơn, chính xác hơn, có th�?nói là �?mức vi th�?
• Đ�?phân giải của OCT đạt mức 10 micron trong khi siêu âm B ch�?là 150 micron cho phép đánh giá s�?thay đổi rất nh�?trong các lớp cấu trúc võng mạc và gai th�?
• OCT  s�?dụng nguyên lý ánh sáng, không đau, không chảy máu nên có th�?thực hiện nhiều lần trên một bệnh nhân, phương pháp này không tiếp xúc trực tiếp với mắt nên không gây bất k�?biến chứng nào cũng như s�?khó chịu cho người bệnh.
• OCT cho phép nghiên cứu c�?v�?mặt định tính cũng như định lương các cấu trúc của võng mạc. Trong quá trình định hướng điều tr�? theo dõi và tiên lượng bệnh, chụp cắt lớp võng mạc cũng có vai trò quan trọng.
• OCT cho phép phân tích, đo đạc, dựng bản đ�? lưu tr�?ảnh và s�?liệu, d�?liệu… của các lần thăm khám trước đó và có chương trình so sánh kết qu�?giữa các lần thăm khám nhằm đánh giá tiến triển của bệnh.

III. CHỤP OCT ĐƯỢC CH�?ĐỊNH TRONG NHỮNG TRƯỜNG HỢP NÀO?

Bác sĩ thường đưa ra ch�?định chụp cắt lớp võng mạc OCT đ�?chẩn đoán hay theo dõi các bệnh liên quan đến võng mạc hoàng điểm như:

• Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch: Chụp OCT giúp bác sĩ thấy được dịch tích t�?giữa lớp thần kinh cảm th�?và lớp biểu mô sắc t�?của võng mạc, đo được kích thước của khối dịch. Ngoài ra, bác sĩ nhãn khoa còn có th�?xác định được v�?trí của điểm dò qua v�?trí tổn hại hoặc bong lớp biểu mô sắc t�?
• Bệnh l�?hoàng điểm: Xác định l�?hoàng điểm và đo được kích thước của nó. Đồng thời, có th�?thấy được co kéo dịch kính võng mạc gây ra l�?hoàng điểm và chiều dày võng mạc vùng xung quanh.
• Phù hoàng điểm: Đặc biệt là phù hoàng điểm dạng nang, cho phép đánh giá mức đ�?phù hợp hoàng điểm thông qua chiều dày của vùng hoàng điểm phù.
• Màng trước võng mạc co kéo dịch kính võng mạc.
• Phù võng mạc trong các bệnh khác nhau như tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc, bệnh võng mạc đái tháo đường�?/span>
• Bệnh thoái hóa hoàng điểm tuổi già, tân mạch võng mạc, tân mạch dưới võng mạc�?/span>
• Ứng dụng trong việc chẩn đoán và theo dõi các bệnh gai th�? đặc biệt là đánh giá mức đ�?tổn hại gai th�?trong bệnh lý glaucoma. Chụp OCT còn đánh giá được mức đ�?teo lõm gai th�?/strong>, t�?l�?C/D theo đường kính dọc, ngang, theo diện tích đánh giá viền thần kinh gai thị�?/span>
• OCT còn cho phép lưu gi�?và so sánh kết qu�?giữa các lần thăm khám, do vậy giúp cho bác sĩ d�?dàng theo dõi s�?tiến triển của bệnh trong quá trình điều tr�?